Borsada yatırım yapmak, hem karlı hem de riskli bir faaliyettir. Yatırımcılar, borsada yatırım kararlarını verirken, çeşitli yöntemlerden yararlanırlar. Bu yöntemlerden biri de borsada temel analizdir yapmaktır.
Borsada Temel Analiz Yapmak Nedir?
Temel analiz, bir yatırım aracının gerçek değerini belirlemek ve yatırım kararlarını desteklemek için kullanılan bir yöntemdir. Temel analiz, bir şirketin mali durumu, sektör trendleri, ekonomik göstergeler ve yönetim kalitesi gibi faktörlere odaklanır. Temel analiz, yatırımcılara uzun vadeli bir bakış açısı sunar ve piyasa hareketlerinden etkilenmez.
Temel analiz yapmanın amacı, bir şirketin hisse senedinin gerçek değerini bulmaktır. Gerçek değer, şirketin gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeridir. Gerçek değer ile piyasa değeri arasındaki fark, yatırım fırsatını gösterir. Eğer gerçek değer piyasa değerinden yüksekse, hisse senedi ucuzdur ve alınmalıdır. Eğer gerçek değer piyasa değerinden düşükse, hisse senedi pahalıdır ve satılmalıdır.
Temel analiz nasıl yapılır?
Temel analiz yapmak için şirketler hakkında şu bilgileri öğrenmemiz gerekir:
- Şirketin mali durumu: Şirketin gelirleri, giderleri, karlılığı, borçluluğu, varlıkları ve öz kaynakları hakkında bilgi veren finansal raporlarını incelemek gerekir. Finansal raporlar, şirketin büyüme potansiyeli, finansal sağlamlığı ve rekabet avantajları gibi önemli faktörleri değerlendirmeye yardımcı olur. Finansal raporlar, gelir tablosu, bilanço ve nakit akış tablosu gibi mali tablolardan oluşur .
- Şirketin sektördeki konumu: Şirketin faaliyet gösterdiği sektörün durumu, trendleri, riskleri ve fırsatları hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Sektör analizi, şirketin sektördeki pazar payını, rekabet gücünü, müşteri talebini ve gelecek beklentilerini anlamaya yardımcı olur .
- Şirketin ekonomik koşullara uyumu: Şirketin faaliyet gösterdiği ülkenin veya bölgenin ekonomik koşulları hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Ekonomik analiz, ekonomik büyüme, enflasyon, faiz oranları, işsizlik, döviz kuru gibi makroekonomik göstergeleri takip etmeyi gerektirir. Bu göstergeler, şirketin performansını ve karlılığını etkileyen unsurlardır .
- Şirketin yönetim kalitesi: Şirketin yönetim ekibinin vizyonu, stratejisi, deneyimi ve liderliği hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Yönetim analizi, şirketin misyonunu, vizyonunu, hedeflerini ve değerlerini incelemeyi gerektirir. Ayrıca şirketin kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu, paydaşlarla ilişkilerini ve sosyal sorumluluk projelerini de değerlendirmek gerekir .
Temel analiz yapmak için kullanılan bazı rasyolar ve göstergeler de şunlardır:
- Fiyat/Kazanç Oranı (F/K): Hisse senedinin piyasa fiyatının şirketin hisse başına kazancına bölünmesiyle elde edilen orandır. F/K oranı, hisse senedinin kazanç potansiyeline göre ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu gösterir. Düşük F/K oranı ucuzluk, yüksek F/K oranı pahalılık anlamına gelir .
- Fiyat/Defter Değeri Oranı (F/DD): Hisse senedinin piyasa fiyatının şirketin özkaynak defter değerine bölünmesiyle elde edilen orandır. F/DD oranı, hisse senedinin özkaynak değerine göre ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu gösterir. Düşük F/DD oranı ucuzluk, yüksek F/DD oranı pahalılık anlamına gelir .
- Fiyat/Satış Oranı (F/S): Hisse senedinin piyasa fiyatının şirketin satış gelirine bölünmesiyle elde edilen orandır. F/S oranı, hisse senedinin satış potansiyeline göre ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu gösterir. Düşük F/S oranı ucuzluk, yüksek F/S oranı pahalılık anlamına gelir .
- Fiyat/Nakit Akış Oranı (F/NA): Hisse senedinin piyasa fiyatının şirketin işletme faaliyetlerinden elde ettiği nakit akışına bölünmesiyle elde edilen orandır. F/NA oranı, hisse senedinin nakit yaratma kapasitesine göre ne kadar pahalı veya ucuz olduğunu gösterir. Düşük F/NA oranı ucuzluk, yüksek F/NA oranı pahalılık anlamına gelir .
- Temettü Verimi: Hisse senedinin yıllık temettü ödemesinin piyasa fiyatına bölünmesiyle elde edilen yüzdedir. Temettü verimi, hisse senedinin getirisini gösterir. Yüksek temettü verimi yüksek getiri, düşük temettü verimi düşük getiri anlamına gelir .
Temel analiz yapmanın yatırımcıya kazandıracakları:
- Temel analiz, yatırımcılara bir şirketin hisse senedi performansını anlama ve gelecekteki potansiyelini tahmin etme imkanı sunar.
- Temel analiz, yatırımcılara uzun vadeli bir bakış açısı sunar ve piyasa hareketlerinden etkilenmez.
- Temel analiz, yatırımcılara uygun fiyattan alım-satım yapma fırsatını verir.
- Temel analiz, yatırımcılara güvenli ve karlı bir portföy oluşturma rehberliği sağlar.
Temel analiz yapmanın bazı zorlukları da vardır:
- Temel analiz yapmak, hem bilgi hem de zaman gerektirir.
- Temel analiz yapmak, objektif ve mantıklı olmayı gerektirir.
- Temel analiz yapmak, duygulara kapılmamayı ve piyasa psikolojisine dikkat etmeyi gerektirir.
- Temel analiz yapmak, piyasa değeri ile gerçek değer arasındaki uyumsuzlukları fark etmeyi gerektirir.
Teknik Analiz Nedir? adlı yazımızı okumak için linke tıklayabilirsiniz.