Katılım Endeksi Nedir? Katılım Endeksine Uygunluk Ne Demektir?

Katılım endeksi, İslami finans ilkelerine uygun olarak faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetlerinden oluşan bir borsa endeksidir. Bu endeks, katılım bankalarının ve katılım fonlarının yatırım kararlarında önemli bir rol oynamaktadır.

Dünyada ilk katılım endeksi 1999 yılında Malezya’da kurulmuştur. Daha sonra, diğer ülkeler de kendi katılım endekslerini oluşturmaya başlamıştır. Örneğin; 2006 yılında Dow Jones Islamic Market Index adıyla uluslararası bir katılım endeksi, 2008 yılında ise MSCI World Islamic Index adıyla küresel bir katılım endeksi kurulmuştur. Türkiye’de ise ilk kez 2015 yılında Borsa İstanbul’da BİST Katılım Endeksleri (XKTUM) adıyla bir dizi katılım endeksi oluşturulmuştur. BIST Katılım Endeksleri, katılım esaslarına göre yatırım kararlarını veren bireysel ve kurumsal yatırımcıların söz konusu esaslara uygun faaliyet gösteren şirketler arasından seçim yapabilmesi, şirketlerin bu alandaki farkındalıklarının artması ve katılım finans sektöründeki fonlama imkanlarından daha fazla yararlanabilmeleri amacıyla oluşturulmuştur.

Katılım endeksinin amacı, helal yatırım yapmak isteyen yatırımcılara bir rehberlik sunmaktır. Katılım endeksi, helal iş modeline ve faizsiz finansal yapıya sahip olan şirketleri içerir ve bu şirketlerin de katılım endeksine dahil edilmesi için gerekli kriterleri yerine getiriyor olması gerekir.

Bu kriterler kısaca şöyledir;

• Şirketin ana faaliyet alanı helal olmalıdır. Örneğin, alkol, tütün, kumar, silah, domuz eti gibi haram sayılan sektörlerde faaliyet gösteren şirketler katılım endeksine dahil edilmez.
• Şirketin faizli borçları ve faiz gelirleri düşük olmalıdır. Şirketin toplam borcunun toplam varlıklarına oranı %30’dan az olmalıdır. Ayrıca şirketin faiz geliri toplam gelirinin %5’inden az olmalıdır.
• Şirketin temettü ödeme oranı yüksek olmalıdır. Şirketin son 5 yılın ortalamasına göre dağıttığı temettünün net karına oranı %5’ten fazla olmalıdır.

Bu kriterlere uygun olan şirketler, Borsa İstanbul tarafından belirli aralıklarla güncellenen bir liste halinde yayınlanmaktadır. BIST Katılım Endeksleri, aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

• BIST Katılım Tüm Endeksi (XKTUM): Borsa İstanbul’da işlem gören ve katılım finans ilkelerine uygun faaliyet gösteren tüm şirketleri içeren endekstir. Bu endeks, diğer katılım endekslerinin ana referans endeksidir.
• BIST Katılım 100 Endeksi (XK100): BIST Katılım Tüm Endeksinde yer alan şirketler arasından piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en büyük 100 şirketi içeren endekstir.
• BIST Katılım 50 Endeksi (XK050): BIST Katılım Tüm Endeksinde yer alan şirketler arasından piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en büyük 50 şirketi içeren endekstir.
• BIST Katılım 30 Endeksi (XK030): BIST Katılım Tüm Endeksinde yer alan şirketler arasından piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en büyük 30 şirketi içeren endekstir.
• BIST Katılım Sürdürülebilirlik Endeksi (XSRDK): BIST Katılım Tüm Endeksinde yer alan şirketler arasından sürdürülebilirlik performansı açısından en iyi 30 şirketi içeren endekstir.
• BIST Katılım Temettü Endeksi (XKTMT): BIST Katılım Tüm Endeksinde yer alan şirketler arasından temettü verimi açısından en iyi 25 şirketi içeren endekstir.
• BIST Katılım Model Portföy Endeksi (KATMP): BIST Katılım Tüm Endeksinde yer alan şirketler arasından belirlenen kriterlere göre oluşturulan model portföyü takip eden endekstir.

BİST Katılım Endeksi hakkında daha detaylı bilgi için Borsa İstanbul Katılım Endeksi sayfasını ziyaret edebilirsiniz

Temel Analiz Nedir? adlı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.